9 april 2024

"Een engerd van de buiten- en de binnenkant."

Zo wordt dominee Alta, een personage uit ‘Het verboden boek’ door mij omschreven. 

In dit eerste deel van ‘Melle en zijn tijdreisbril’, ontmoet Melle de historische figuur Eise Eisinga. Samen proberen ze een bijzonder boek (de ‘Astronomica’) te redden uit handen van dominee Alta. 

Ook deze dominee is een historische figuur. Alta waarschuwde de bevolking voor een speciale samenstand van de sterren in 1774 die wel eens het einde der tijden zou kunnen betekenen. Aanleiding voor Eise Eisinga om een planetarium te bouwen waarmee hij de loop van de planeten kon laten zien. Allemaal echt gebeurd dus. 

Waar of niet waar?
Toch zijn de gebeurtenissen in ‘Het verboden boek’ niet helemaal waarheidsgetrouw. Het verhaal speelt zich af in 1756, dus bijna 20  jaar eerder. Eise is dan nog een jongen. En de dominee had zijn voorspelling in zijn boekje “Philosophische Bedenkingen over de Conjunctie van de Planeten Jupiter, Mars, Venus, Mercurius en de Maan” nog niet gedaan. Dat Eise en Alta elkaar toen al tegengekomen zijn, is dus fictief. 

In ‘Het verboden boek’ is Alta een naar personage die de wens van Eise om uit de 'Astronomica' te leren dwarsboomt: 

“Zijn wenkbrauwen vormden samen een grote boze frons boven zijn kleine priemende ogen en zijn donkere baard prikte als een dolk naar voren. Dit moest dominee Alta wel zijn, dacht Melle. Hij zag er precies zo uit als Eise hem gisteravond had beschreven: Een engerd van de buiten- en de binnenkant.” 

Biografie 

Er is maar sporadisch een portret van hem te vinden op internet en ook over de dominee zelf is minder informatie te vinden dan over Eise Eisinga. Maar nu is er een biografie over Alta verschenen: 'Eelko Alta, biografie van een verlicht volksvoorlichter'. Het boek werd geschreven door Philippus Breuker. Uit de biografie blijkt dat Alta meer was dan de man “die de ondergang van de wereld voorspelde.” 

 Waar of niet waar; feit is dat smaken verschillen. Liefhebbers van feiten lezen de biografie 

Liefhebbers van avontuurlijke tijdreisverhalen lezen uiteraard ‘Het verboden boek’.